भारतात ‘सायलेंट हार्ट अटॅक वाढ; कोविडशी संबंध असू शकतो?
भारतात गेल्या काही महिन्यांत ‘सायलेंट हार्ट अटॅक’ (Silent Heart Attack) च्या घटनांमध्ये लक्षणीय वाढ झाली आहे. या प्रकारच्या हृदयविकाराच्या झटक्याची लक्षणे नसतात, त्यामुळे इलेक्ट्रोकार्डिओग्राम (ECG) किंवा इकोकार्डियोग्राफी (ECG) चाचणी दरम्यान सहजतेने ते समोर येतात.
भारतात सायलेंट हार्ट अटॅक वाढणे ही चिंताजनक बाब आहे. लॉंग कोविड आणि हृदयविकाराच्या समस्यांमध्ये संबंध असल्याचे काही निरीक्षण आणि गृहीतके आहेत. परंतु या दोहोंमधील नेमके कारण अद्याप स्पष्ट झालेले नाही.
सायलेंट हार्ट अटॅक म्हणजे काय असते? याबाबत डॉक्टरांशी आणि तज्ज्ञांशी बोलणी केली असता त्यांनी सांगितले, “सायलेंट हार्ट अटॅक म्हणजे रुग्णाला याचा काही त्रास जाणवत नाही. म्हणजेच छातीत दुखणे, श्वास घेण्यास त्रास किंवा चक्कर येणे यापैकी काहीही लक्षण दिसत नाहीत. डॉक्टरांनी विचारले तर रुग्ण या लक्षणांचे नक्की नाकारेल.”
सायलेंट हार्ट अटॅक म्हणजे “हृदयविकाराच्या झटक्यामुळे रुग्ण जो दवाखान्यात येतो त्या त्यांच्यामध्ये दिसणारी सर्व लक्षणे या प्रकारात दिसत नाहीत.” असे सांगण्यात आले.
डिसेंबर 2023 मध्ये, भारताच्या राष्ट्रीय गुन्हे नोंद ब्युरो (एनसीआरबी) च्या आकडेवारीनुसार 2022 मध्ये हृदयविकाराच्या झटक्यामुळे झालेल्या मृत्युमध्ये 12.5 टक्क्यांची वाढ झाली आहे. एनसीआरबीच्या “भारतातील आकस्मिक मृत्यू आणि आत्महत्यां” या माहितीपत्रकानुसार 2022 मध्ये 32,457 लोकांचा हृदयविकाराच्या झटक्याने मृत्यू झाला आहे, जो 2021 मध्ये झालेल्या 28,413 मृत्युंच्या तुलनेत लक्षणीय वाढ आहे.
2021 मध्ये कोरोनाव्हायरसच्या अधिक प्रकरणांची नोंद झाली होती आणि 2023 पेक्षा जास्त मृत्यू झाले होते, हे लक्षात घेऊन हा आकडा लॉंग कोविडमुळे झाले असू शकतात असे तज्ज्ञांना वाटते. कारण व्हायरसमुळे झालेले हे झटके तात्काळ वर दिसून आले असते. सायलेंट हार्ट अटॅकची प्रचलन वाढते आहे आणि याचा प्रभाव विविध वयोगटं आणि लिंगांवर होत आहे.
“फिलाडेल्फिया येथे नुकतेच केलेल्या अभ्यासात कोविड महामारीनंतर वाढणाऱ्या सायलेंट हार्ट अटॅक आणि व्हायरसमुळे होणाऱ्या विविध परिणामांमध्ये चिंताजनक संबंध दिसून आला आहे.”
पुढील काय?
सायलेंट हार्ट अटॅक आणि लॉंग कोविड यांच्यामधील निश्चित संबंध समजून घेण्यासाठी अधिक संशोधन आवश्यक असल्याचे तज्ज्ञांनी स्पष्ट केले आहे. हे संशोधन प्रभावी प्रतिबंधात्मक उपाय आणि उपचार योजना विकसित करण्यासाठी महत्त्वपूर्ण ठरतील.